«برای تأمین نیازمندیهای اجتماعی و جلوگیری از هرج و مرج، فساد و
اختلال نظام، وجود حکومت در جامعه امری ضروری است، اجرای احکام
اجتماعی اسلام هم لازم است و این امر به زمان حضور پیامبر و
امامان معصوم ـ علیهم السّلام ـ اختصاص ندارد یعنی احکام اسلام از
جاودانگی برخوردار است.
در زمان غیبت که مردم از مصالح حکومت معصوم محروم هستند باید به
دنبال نزدیک ترین و شبیه ترین حکومت به حکومت امام معصوم باشیم،
نزدیکی یک حکومت به حکومت امام معصوم ـ علیه السلام ـ در 3 امر متبلور
میشود، نخست علم به احکام کلی اسلام (فقاهت)، دوم شایستگی روحی و
اخلاقی به گونهای که تحت تأثیر هواهای نفسانی و تهدید و تطمیعها
قرار نگیرد(تقوا) و سوم کارآیی در مقام مدیریت جامعه که به خصلتهای
فرعی از قبیل درک سیاسی و اجتماعی، آگاهی از مسائل بینالمللی،
شجاعت در برخورد با دشمنان و تبهکاران و ...(۱)
در نظام اسلامی در درجه اول حکومتی است که در آن
امام معصوم ـ علیه السلام ـ حاکم باشد که احتمال گناه و خطا و اشتباه
در او نیست و در درجه بعد در صورتی که امکان دسترسی به
امام معصوم ـ علیه السلام ـ نباشد مانند زمان غیبت، حاکم اسلامی
کسی است که نزدیکترین فرد به امام معصوم ـ علیه السلام ـ از
حیث شرایط و صفات ویژهای مانند علم، عدالت، تقوا و تدبیر باشد که
احتمال خطا و اشتباه با وجود این صفات و شرایط خاص در او ا تا حد قابل
ملاحظهای کاهش مییابد.(۲)
در قانون اساسی به شرایط و صفات رهبر یعنی صلاحیت علمی لازم برای
عدالت و تقوا و بینش صحیح سیاسی و اجتماعی، تدبیر، شجاعت، مدیریت
و قدرت کافی برای رهبری اشاره شده است. علاوه بر این در کنار وجود این
شرایط و صفات نظارت مجلس خبرگان بر اعمال رهبر که در قانون اساسی
مطرح شده که خود عامل کنترل و جلوگیری از اشتباه در تصمیمگیریهای
رهبر است.(۳)
همچنین به کارگیری مشاوران مختلف در امور سیاسی، اجتماعی. اقتصادی و
فرهنگی و... توسط رهبر در قالب مجمع تشخیص مصلحت نظام که در قانون
اساسی نیز به آن اشاره شده است نیز عاملی جهت کاهش احتمال خطا و اشتباه
در تصمیمات حکومتی است.(۴)
درغیر این صورت با توجّه به عدم امکان دسترسی به امام معصوم در
زمان غیبت یا باید معتقد باشیم که خداوند برای زمان غیبت حکمی ندارد و
مسلمانان را به حال خود گذاشته شدهاند، این فرض با حکمت خداوند و
جامعیت و خاتمیت دین اسلام سازگار نیست، یا اینکه معتقد باشیم که خداوند
برای زمان غیبت برنامة خاصی دارد که با توجّه به عوامل یاد شده
بهترین و مطمئنترین راه برای نظام اسلامی نظام ولایت فقیه است.
«ما لا یُدرَکُ کُلُّه لایُتْرَکَ کُلّه»(۵) اگر امری را به صورت کامل نمیتوان
درک نمود نباید کُل آن را ترک نمود و این شیوه و روش عقلاء است.
منابع:
(۱) .مصباح یزدی. نظام سیاسی اسلام ص ۲۰۰.
(۲) .قانون اساسی. اصل ۱۰۹.
(۳) .قانون اساسی. اصل ۱۱۱.
(۴) . قانون اساسی. اصل ۱۱۲.
(۵) .عزالی اللثالی. جلد ۴. ص ۵۸
چشم من و امر ولی....
رهبر من سید علی....
خام فقط گیاه را برای سبز بودنش دوست دارد...